Hơn 10 năm trước, Vĩnh Lại, Lâm Thao, Phú Thọ nổi tiếng là vùng đất nghèo, chó ăn đá gà ăn sỏi. Nhưng ngày nay, nếu ai đặt chân đến Vĩnh Lại bạn sẽ thấy mức độ đổi thay đáng kinh ngạc. Những mái nhà cấp bốn trước đây đã thay đổi thành những nhà cao tầng, những căn biệt thự tuyệt đẹp.
Chúng tôi gặp những người dân làng đang đi làm, họ cho biết: "Tất cả là nhờ đi xuất khẩu lao động đó. Xã này nhiều lắm, hầu như nhà ai cũng có người ở nước ngoài. Nhưng gặp họ thì khó lắm, vì họ có nhà đâu."
Chúng tôi gặp những người dân làng đang đi làm, họ cho biết: "Tất cả là nhờ đi xuất khẩu lao động đó. Xã này nhiều lắm, hầu như nhà ai cũng có người ở nước ngoài. Nhưng gặp họ thì khó lắm, vì họ có nhà đâu."
Ông Nguyễn Đình Uẩn, chủ tịch xã cho biết: Hiện tại nhân khẩu của xã là 2000 người, thì có đến 700 người đang đi xuất khẩu lao động tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan...
Tính ra trung bình mỗi gia đình có hơn 1 người đi lao động nước ngoài. Mỗi tháng 1 người gửi về gia đình trung bình là 1.000 USD (~22,5 triệu đồng). Số tiền này dùng để xây nhà cửa, đầu tư buôn bán, gửi tiết kiệm ngân hàng. Những người còn lại vẫn ở nhà làm ruộng để đủ nuôi bản thân.
Hiện tại, theo số liệu của chi nhánh ngân hàng PTNN tại huyện Lâm Thao: Xã Vĩnh Lại có số tiền và số người gửi nhiều nhất.
Nhiều người khi hoàn thành hợp đồng lao động về nước lại đăng kí đi thêm 2-3 năm, họ chia sẻ điều kiện lao động nước bạn quá tốt, về rồi chỉ muốn quay lại.
Người dân nơi đây rất tốt bụng và thân thiện, luôn chia sẻ nhau những thông tin về các đơn hàng, các trung tâm xuất khẩu uy tín, giúp đỡ nhau về tiền đi xuất khẩu. Sang nước bạn, họ lại giúp đỡ nhau những khi hoạn nạn, khó khăn.
Xuất khẩu lao động mang lại nhiều lợi ích như vậy nhưng nó còn mang lại rất nhiều hệ lụy khác:
- Rất nhiều gia đình trẻ em thiếu sự kèm cặp, thiếu sự chăm sóc, dạy dỗ của bố mẹ. Tiền gửi về nhiều nên không biết tiết kiệm, dễ chơi bơi hư hỏng.
- Rất nhiều lao động trẻ sang nước bạn ham chơi, vô kỉ luật, ăn cắp vặt...dẫn tới bị trục xuất, hủy hợp đồng, dẫn đến bị phạt. Không kiếm được tiền trả nợ, tiền vay vốn thì lại càng bế tắc.
- Hệ lụy khác, khi lao động tại nước ngoài an nhà hưởng lương cao thì rất khó hòa nhập với cuộc sống sau khi về nước.
Tuy vậy, xuất khẩu lao động vẫn là con đường làm giàu tuyệt vời cho những người lao động phổ thông.